هر مقاله «علمی» دارای این ساختار کلی است:
عنوان، چکیده، واژه‌های کلیدی، مقدمه یا بیان مسأله، پیشینۀ پژوهش، مبانی نظری، روش‌شناسی پژوهش، یافتههای پژوهش، بحث و نتیجه‌گیری، پیشنهادها، منابع و مأخذ و چکیدۀ انگلیسی به همراه(عنوان و وابستگی سازمانی)
در مورد هر یک از این بخش‌ها به صورت مجزا توضیحاتی ارائه خواهد شد.
عنوان مقاله
- در صفحۀ اوّل مقاله باید عنوان، چکیده و واژه‌های کلیدی آورده شوند.
- عنوان مقاله باید دقیق و تا حد امکان کوتاه و جالب باشد تا خواننده را به خواندن مقاله علاقه‌مند کند. همچنین ایده اصلی مقاله را نشان دهد.
- تعداد کلمه‌های به‌کار‌رفته در عنوان بهتر است بین 10 تا 15 کلمه باشد.
- عنوان نباید خیلی کوتاه یا خیلی بلند باشد. در صورتی‌که عنوان خیلی کوتاه باشد، باعث سردرگمی خواننده و ایجاد ابهام در او خواهد شد و درصورتی‌که عنوان خیلی طولانی باشد، باعث می‌شود خواننده آن را مورد توجه قرار ندهد.
- نکته مهم: شایسته است از بکار بردن کلمه‌های اضافی در عنوان مقاله خودداری شود. برای مثال بکار بردن کلمه‌هایی چون «مطالعاتی دربارۀ»، «بررسی»، «ارزیابی»، «مطالعۀ» و … به غیر از فراتحلیل مجاز نیست.
- توصیه می‌شود در عنوان متغیر یا متغیرهای وابسته به عنوان تابعی از متغیر یا متغیرهای مستقل آورده شود.
- در صورتی‌که عنوان مقاله از پایان‌نامه یا طرح پژوهشی استخراج شده‌است، لازم نیست عنوان مقاله به‌طور کامل شبیه به عنوان پایان‌نامه یا طرح پژوهشی باشد.
- نویسنده/نویسندگان و سازمان/ سازمان‌های وابسته (در فایل مشخصات نویسنده/گان) و نیز در صفحه اول سایت به‌طور دقیق ذکر شود.
- در فایل مشخصات، پس از عنوان، نام پدیدآورنده/گان نوشته می‌شود و وابستگی سازمانی آنها بیان می‌گردد.
- لازم است که در قالب یادداشت‌های پانویس، نشانی رایانامۀ پدیدآورنده/گان قید شود تا امکان ارتباط مخاطبان با آنها فراهم شود.
- در صورتی که پدیدآورنده به سازمان خاصی وابسته نیست، مدرک تحصیلی وی درج گردد.
- ترتیب نوشتن نام پدیدآورنده/گان به میزان همکاری آنان بستگی داد و توافقی میان پدیدآورنده/گان مقاله است.
- در صورتی‌که میزان فعالیت همۀ پدیدآورنده/گان به یک اندازه است، می‌توان نام آنها را به‌ترتیب حروف الفبا نوشت. باید از نوشتن عنوان‌هایی مانند دکتر، پروفسور، مهندس، و موارد مشابه خودداری کرد.
- نام نویسندگان به طور کامل بـه هنگام ارائه مقالـه بـه فصـلنامه بایـد ذکـر شـود (اضـافه کـردن نویسندگان همکـار بعـد از طـی شـــدن فراینـــد داوری موجـــه نیست) مقاله‌های دانشجویی حتما بایـد با ذکر اسـاتید راهنمـا و مشـاور باشد و به لحاظ کیفیت علمـی به تأیید کتبـی اسـاتید رســیده و بــه هنگــام بــارگزاری مقاله، ضمیمه گردد (نویسنده مسئول بایـد مشـخص باشد)
چکیده و واژه‌های کلیدی
- چکیده فارسی با قلم B Mitra 11در قالب یک پاراگراف، پس از اسامی نویسنده(گان) قرار گیرد. چکیده باید در عین مختصر بودن، به روشنی گویای محتوای مقاله بوده و با تأکید بر روش‌ها، بیانگر نتایج و اهمیت کاربرد آنها باشد و در آن از کلمات اختصاری مبهم استفاده نشود. از ذکر منابع نیز خودداری گردد. تعداد کلمات چکیده بین 150 تا 250 کلمه است. واژه‌های کلیدی با قلم B Mitra 11، به ترتیب حروف الفبا نگارش شوند.
- تعداد واژه‌های کلیدی از 5 مورد بیشتر نباشد. از آوردن پاورقی در عنوان، چکیده فارسی و انگلیسی اجتناب گردد.
مقدمه
توای مقدمه بر مبنای آخرین شیوه‌نامه‌ها و استانداردهای بین‌المللی شامل توضیحات مقدماتی، بیان مسئله، هدف اصلی، پرسش‌ها یا فرضیه‌هاست.
تمام این موارد باید همچون تکه‌های جورچین کنار هم قرار بگیرند به طوری که پس از اتمام این بخش، خواننده یک تصویر کلی از تمامی اطلاعات به کار رفته در این مقاله داشته باشد.
پیشینۀ پژوهش
در این بخش نخست مطالب مقدماتی در خصوص موضوع پژوهش بیان می‌شود، و در ادامه پیشینه‌های پژوهشی مرور می‌گردند. سپس استنتاجی منطقی از مرور پیشینه‌ها صورت می‌گیرد، و خلاء(های) پژوهشی موجود نشان داده می‌شوند. بدیهی است بهترین روش مرور، روش تحلیلی و یا تحلیلی-انتقادی است که در آنها پیشینه‌ها صرف نظر از زمان و مکان انجام آنها، و بر مبنای شباهت‌های رویکردی گروه‌بندی می‌شوند و نظر و دیدگاه پژوهشگر(ان) نسبت به آنها بیان می‌شود.
روش پژوهش
این بخش شامل طرح، روش یا رویکرد پژوهش (با توصیف دقیق روش کلی و روش خاص اجرای پژوهش)، جامعه پژوهش، ابزار گردآوری داده‌ها، و روش تجزیه و تحلیل داده‌هاست.
در منابع؛ کتاب‌ها و مقالات به صورت یکجا و سایت‌های اینترنتی و اسناد نیز به تفکیک و به ترتیب حروف الفبا آورده شوند.
منابع پایان متنی شماره‌گذاری نشوند.
شیوه و دستورالعمل ارجاع دهی
ارجاعات باید به صورت درون متنی باشد. مثال: (معتمدنژاد، 1389: 56-55) یا (اربابی، 1396، سایت) یا (دلاور، شفیع آبادی و همکاران، 1395: 25) یاCastells, 1999: 159)). در صورت استفاده از نقل مستقیم، متنمورد استفاده داخل گیومه قرار گیرد و در پایان جمله نقل قول شده، بعد از ذکر نام نویسنده و سال انتشار اثر، شماره صفحه نیز ذکر شود.
مسئولیت صحت مطالب مندرج در مقاله و لیست منابع به عهده نویسندۀ مسئول است. ضروری است نویسنده محترم پیش از ارسال، انطباق و همخوانی ارجاعات درون متنی و منابع پایانی مقاله را بررسی نماید.
نویسنده/گان می‌توانند از نتایج پژوهشهای منتشرشده در شماره‌های قبلی فصلنامه نیز بهره‌مند شوند.
تمام منابع در متن باید به صورت زیر درج شود:
1. یک نویسنده: نام نویسنده و سال انتشار (Smith, 2003)؛
2. دو نویسنده: نام هر دو نویسنده و سال انتشار (Smith & Jones, 2004)؛
3. بیش از دو نویسنده:
برای اولین بار: (Hoges, Jensen, Olsen, & Forgan, 2013)
در ارجاعات بعدی: (Hoges et al., 2013)
منابع ممکن است به صورت مستقیم و یا اینکه داخل پرانتز قرار گیرند. منابع باید به‌ترتیب حروف‌الفبا و سال انتشار درج گردند.
مثال
استانداردها
Takemori, T., Tsurumi, T., Takagi, M., & Ito, M. (1993). U.S. Patent No. 5,232,734. Washington, DC: U.S. Patent and Trademark Office.
Institute of Standards and Industrial Research of Iran. (2008). Microbiology of food and animal feeding stuffs – Horizontal method for the enumeration of yeasts and moulds -Part 1: Colony count technique in products with water activity greater than 0.95. (ISIRI Standard No. 10899.1). Retrieved from http://standard.isiri.gov.ir/StandardView.aspx?Id=12277 (in Persian)
پایان‌نامه‌ها
Pourashouri, p. (2012). Evaluation of the physicochemical and oxidative stability of microcapsules containing oil fish and omega-3. (Unpublished doctoral dissertation), Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources (in Persian)
Alinasabhematabadi, L. (2015). Protein oxidation in Atlantic mackerel (Scomber scombrus) during chilled and frozen storage. (mastre’s thesis), NTNU, Retrieved from https://ntnuopen.ntnu.no/ntnu-xmlui/bitstream/handle/11250/2351628/8731_FULLTEXT.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Holopainen-Mantila, U. (2015). Composition and structure of barley (Hordeum vulgare L.) grain in relation to end uses. (Doctoral dissertation), Department of Biosciences, Faculty of Biological and Environmental Sciences, Plant Biology, VTT Technical Research Centre of Finland, University of Helsinki, Retrieved fromhttps://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/153489/S78.pdf?sequence=1&isAllowed=y
مجله علمی
Eisa zadeh, H., & Khademian, M. (2006). Preparation of Polypyrrole and Its Composites in Various Solutions Using Different Additives and Studying the orphology and Conductivity of the Prepared Film. Iranian Journal of Polymer Science and Technology, 19(2), 131-136. (in Persian) doi:https://doi.org/10.22063/JIPST.2006.837
Osman, M. (2010). Controlling uncertai
در مرحله نخست پژوهشگر باید روش پژوهش و طرح پژوهش را اعم از روش کمی یا کیفی توضیح دهد تا خواننده تصویر روشنی از آنچه در طول پژوهش صورت گرفته است، به‌دست آورد. بنابراین ارائۀ توضیحات دقیق و روشن از فرایند طی شده تا حصول یافتههای پژوهش ضروری است.
پژوهشگر باید جامعۀ مورد نظر را مشخص کند تا خوانندۀ پژوهش بداند این پژوهش روی چه افرادی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس باید آزمودنی‌ها یا شرکت‌کنندگان در پژوهش را مشخص سازد که در واقع به تعیین نمونه پژوهش پرداخته است. البته در مقاله‌های موردی، شیوۀ انتخاب نمونه و نوع آزمودنی متفاوت از نمونه‌های پژوهشهای دیگر است.
گام بعدی، پژوهشگر وسیله و ابزار پژوهش (گردآوری داده‌ها) را تعیین می‌کند. در این بخش توجه به این نکته ضرورت دارد، در صورتی‌که از وسیله و ابزار مورد استفاده در جامعه علمی مخاطب شناخته شده است، نیازی به توضیح دقیق و کامل نیست، و تنها ذکر نام آزمون و یا ابزار پژوهش به همراه توضیح مختصری دربارۀ پایایی و روایی ابزار کفایت می‌کند. اما اگر ابزار پژوهش توسط خود پژوهشگر طراحی شده است، توضیح کامل دربارۀ چگونگی ارزیابی پایایی و روایی ابزار مورد نیاز است. سپس باید روش تجزیه و تحلیل داده‌ها را شرح داده، و به مراحل آماری طی شده اشاره شود.
مثال
تحلیل و بیان داده‌های گردآوری شده در قالب‌های آماری (توصیفی و استنباطی)، کیفی، و ترکیبی همراه با تفسیر محدود داده‌ها در این بخش صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است برای توضیح و بیان داده‌های گردآوری شده، استفاده از یکی از ابزارهای نمودار، شکل، و جدول کافی است. در مواردی که پژوهش دارای پرسش است، باید پاسخ به پرسش به شکل شفاف و بدون ابهام تشریح شود. در صورت وجود فرضیه در پژوهش، توصیف دقیق آزمون‌ها انجام گیرد و فرضیه‌های رد یا تایید شده مشخص شوند.
بحث و نتیجه‌گیری
ارزش اصلی پژوهش در این بخش نهفته است. زیرا یافتههای پژوهش تعیین شده، و درک و شناخت نهایی پژوهشگر از انجام پژوهش بیان می‌شود. به طور کلی در این بخش تفسیر دقیق داده‌ها و بیان دیدگاه پژوهشگر/ان نسبت به یافته‌ها، مقایسه یافتههای پژوهش با یافتههای پژوهشهای پیشین و نشان دادن جایگاه پژوهش در میان پژوهشهای مشابه، بیان مختصر محدودیت‌هایی که پژوهش در هنگام انجام با آنها روبرو شده است، و ارائه پیشنهاد(های) پژوهشی استنتاج شده از یافتههای پژوهش صورت می‌گیرد.
روش نگارش منابع و مأخذ
منابع مورد استفاده در مقاله باید بر مبنای شیوه ارجاع دهی APA و دستورالعمل‌های مرتبط با آن تنظیم شوند. به طور خلاصه، بر اساس شیوۀ ارجاع‌دهی درون متنی و مشابه با نمونه‌ها و الگوهایی که در ادامه معرفی می‌شوند:
در خصوص عنوان مقالات، نگارش نام نویسندگان و اکتفا نکردن به درج حرف اول نام [در فهرست منابع فارسی و انگلیسی]، بولد شدن عنوان کتاب‌ها و فصلنامه‌ها، استفاده از «» برای عنوان مقالات [در فهرست منابع فارسی و انگلیسی] و …)
الف) نمونه برای کتاب: (عنوان کتاب بولد می‌شود)
– نام خانوادگی، نام(سال انتشار). عنوان کتاب، ترجمۀ ………..، جلد چندم، چاپ چندم، محل انتشار: ناشر.
ب) نمونه برای مقاله ( نام نشریه بولد می‌شود)
– نام خانوادگی، نام(سال). «عنوان مقاله»، نام مجله، شماره: 28-1 [شماره صفحات مقاله در مجله].
ج) نمونه برای سایت (نام یا عنوان سایت بولد می شود )
– نام خانوادگی نویسندۀ مطلب [در صورت وجود]، نام [در صورت بی نام بودن، نام یا عنوان سایت]. (سالِ نگارش یا درج مطلب در سایت) [در صورت تکراری بودن، شماره آن با اعداد یا حروف]. «عنوان مقاله یا مطلب»، نام یا عنوان سایت. بازنشانی شده در: روز، ماه، سال، ساعت به نشانی: [پیوند سایت].
Doust, J. (2010). Evidence about diagnosis. In T. Hoffman, S. Bennett, & C.
حاج آقا قوام: Del Mar (Eds.), Evidence-based practice: Across the health professions (pp. 128-144). Chatswoord, NSW: Elsevier Australia
همایش‌ها و کنفرانس‌ها
Sanaeifar, A., Mohtasebi, S. S., Ghasemi-Varnamkhasti, M., & Siadat, M. (2014, Nov). Application of an electronic nose system coupled with artificial neural network for classification of banana samples during shelf-life process. Paper presented at the 2014 International Conference on Control, Decision and Information Technologies (CoDIT).
Ghorbani Hassan Sariei, A., Shahidi, F., Bahadorghousi, H., & Motamedzadegan, A. (2012, October). Potentials of different omega-3 fatty acids in food enrichments. Paper presented at the 2nd Food Security Conference, Islamic Azad University, Savadkuh Branch. (in Persian) https://www.civilica.com/Paper-FSS02-FSS02_320.html